طلا، فلزی کم‌یاب و گران‌بهاست که همواره در طول تاریخ نماد ثروت بوده و در تمام جوامع از جایگاه والایی برخودار بوده است. طلا برای اقتصاددانان از دیرباز به عنوان یکی از ابزارهای سنجش عملکرد اقتصادی دنیا کاربرد داشته است. قیمت طلا همیشه از انقباض و انبساط پولی تا رشد و رکود، اطلاعات بسیار مهمی را درباره وضعیت اقتصاد داده است. به همین علت می‌توان طلا را انعکاس وضعیت اقتصاد جهانی و همینطور اقتصاد تمام کشورها به صورت تک‌به‌تک دانست. این فلز گران‌بها برای سرمایه‌گذاران نیز به عنوان یکی از بهترین ابزارهای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم و عدم قطعیت بازارها شناخته می‌شود. به همین دلیل، در این مقاله برای بررسی وضعیت اقتصاد جهانی به سراغ طلا رفته‌ایم تا بتوانیم دید موشکافانه‌تری نسبت به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی داشته باشیم. در هفته‌های گذشته، عواملی مانند قیمت نقت، تورم و شاخص دلار قیمت طلا را دست‌خوش تغییراتی کرده‌اند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
اگرچه قیمت طلا در بازار نقدی که برای اولین بار پس از حمله روسیه به اوکراین به 2000 دلار به ازای هر اونس رسید، پس از چندین بار آزمایش این سطح در نهایت اندکی کاهش یافت، با این حال معاملات در قراردادهای اختیار معامله مرتبط با طلا نشان می‌دهد که بسیاری از سرمایه‌گذاران انتظار افزایش قیمت بیشتری در هفته‌های آینده را دارند.
سرمایه‌گذاران بازارهای مالی معمولاً از طریق قراردادهای آتی صندوق‌های قابل معامله در بازار سرمایه یا قراردادهای اختیاری که به آن‌ٰها مرتبط است، قیمت طلا را پیش‌بینی می‌کنند. آکاش دوشی، رئیس بخش کالایی آمریکای شمالی در سیتی گروپ، در مصاحبه‌ای گفت که در هفته‌های اخیر فعالیت سرمایه‌گذاران در بازارهای مشتقه طلا افزایش یافته و این معاملات تقریباً یک‌طرفه و در جهت خرید بوده است. همچنین حجم معاملات اختیار در جهت اختیار خرید مرتبط با این صندوق‌ها به سطح رکورد طولانی مدت خود نزدیک شده است.
اختیار خرید به سرمایه‌گذاران این حق را می‌دهد که در صورت نیاز، دارایی‌ها را با قیمت توافق شده در تاریخ بعدی خریداری کنند. حجم معاملات اختیار خرید پنج روزه در صندوق SPDR Gold Trust ، یکی از بزرگترین صندوق‌های طلا در امریکا، از ابتدای ماه آوریل تاکنون بیش از پنج برابر شده است. نسبت اختیار‌های خرید به فروش، اختیارهایی که برای پیش‌بینی بازار نزولی یا محافظت سرمایه در برابر ریسک ریزش قیمت استفاده می‌شوند، به سطوح بسیار بالایی رسیده است که نشان‌دهنده پیش‌بینی معامله‌گران مبنی بر افزایش قیمت طلا می‌باشد.
همچنین بحران بانکی‌ای که در اوایل این ماه با ورشکستگی بانک سیلیکون‌ولی (SVB) آغاز شد نیز کاتالیزور کوتاه مدت این افزایش قیمت را ایجاد کرد. سوکی کوپر، تحلیل‌گر فلزات گران‌بها در مصاحبه‌ای گفت که در روزهای پس از فروپاشی SVB، افزایش گسترده‌ای در موقعیت‌های معاملاتی این فلزات وجود داشت؛ زیرا معامله‌گران به دنبال دارایی‌هایی بودند که در مواقع بحران به عنوان دارایی امن در نظر گرفته می‌شوند.
در بحران‌های قبلی، این تأثیر با مجبور شدن سایر سرمایه‌گذاران به فروش طلا برای جلوگیری از هشدار کمبود اعتبار (margin call) سرمایه‌گذاری‌های دیگر جبران شده است. با این حال، کوپر گفت که ماه‌ها خروج سرمایه‌گذاران از سایر موقعیت‌ها به این معنی است که حجم معاملات باز در سایر سرمایه‌گذاری‌ها سبک بوده و این موضوع میزان فروش بیشتر را کاهش می‌دهد.
از طرفی، تولیدکنندگان اوپک پلاس به طور غیرمنتظره‌ای اعلام کردند که تولید خود را در حدود ۱ میلیارد بشکه سالانه کاهش خواهند داد. این موضوع باعث شد تا قیمت نفت افزایش چشمگیری داشته باشد. قیمت نفت خام برنت، معیار جهانی قیمت نفت، 5.31 درصد پس از این خبر رشد کرد و به 84.13 دلار به ازای هر بشکه رسید؛ همچنین قیمت نفت وست تگزاس، شاخص قیمت نفت آمریکا، 5.48 درصد افزایش یافت و به 79.83 دلار رسید. هر دو این قیمت‌ها، شدیدترین افزایش قیمت نفت تقریبا در یک سال گذشته بودند.
قیمت نفت در هفته پس از سقوط بانک سیلیکون ولی در ایالات متحده در 10 مارس، به ترتیب به 73 و 67 دلار در هر بشکه سقوط کرد؛ چراکه بازار پیش‌بینی می‌کرد که آشفتگی اقتصادی به بخش‌های گسترده‌تری از اکوسیستم بانکی امریکا سرایت کرده و ترس از رکود جهانی افزایش خواهد یافت. در حال حاضر با افزایش قیمت نفت، تورم در امریکا و دیگر نقاط جهان می‌تواند برای مدت طولانی‌تری بالا بماند و فشار را بر شاخص‌های ترجیحی مصرف‌کنندگان در سراسر جهان بیشتر کند.
سوفی لوند یتس، تحلیل‌گر ارشد سهام در هارگریوز لنزداون، روز دوشنبه در یادداشتی گفت: «این افزایش قیمت را می‌توان ضربه‌ای برای وضعیت تورمی نامید. بازارها می‌دانند که در صورت ادامه فشارها، بانک‌های مرکزی باید چرخه‌های افزایش نرخ بهره خود را تمدید یا تقویت کنند.
عربستان سعودی اعلام کرد که در کنار دیگر اعضا و متحدان سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، کاهش داوطلبانه تولید نفت خام خود را آغاز خواهد کرد. خبرگزاری دولتی عربستان سعودی (SPA) ، به نقل از یکی از مقامات وزارت انرژی عربستان گفت که این کاهش از ماه می آغاز می‌شود و تا پایان سال ادامه خواهد یافت. به گزارش SPA، این کاهش بالاتر از کاهش‌هایی است که اوپک پلاس در ماه اکتبر اعلام کرده است.
روسیه نیز تا ماه ژوئن به کاهش تولید نفت خود ادامه خواهد داد. در ماه آینده، تولیدکنندگان نفت موافقت کردند تولیدات خود را به میزان 2 میلیون بشکه در روز کاهش دهند که بزرگترین کاهش از زمان شروع همه‌گیری کرونا و معادل حدود 2 درصد از تقاضای جهانی نفت است.
عربستان سعودی اکنون اظهار داشته است که تولیدات نفت خود را نیم‌میلیون بشکه دیگر در روز کاهش خواهد داد. در همین حال، عراق 211 هزار بشکه در روز و امارات متحده عربی 144 هزار بشکه در روز از تولید خود را کاهش خواهند داد. کویت، الجزایر و عمان نیز تولید خود را به ترتیب 128 هزار، 48 هزار و 40 هزار بشکه در روز کاهش خواهند داد. قیمت سهام شرکت‌‌های بزرگ نفتی پس از اعلام این خبر افزایش یافت و قیمت شل 4.21 درصد، بی‌پی 4.64 درصد و TotalEnergies فرانسه 4.56 درصد افزایش یافتند.
تحلیل‌گران بازار نفت، پیش‌بینی قیمت خود را برای نفت برنت در دسامبر امسال به 95 دلار در هر بشکه افزایش دادند. به گزارش SPA، وزارت انرژی عربستان سعودی آخرین کاهش تولیدات خود را اقدامی پیش‌گیرانه با هدف حمایت از ثبات بازارهای نفت توصیف کرد.
همانطور که اعلام شده بود، در ماه اکتبر تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولیدات نفت، کاخ سفید را تحت تأثیر قرار داده بود. جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در آن زمان متعهد شده بود که عربستان سعودی عواقب این تصمیم خود را خواهد دید. اما به نظر می‌رسد تا کنون دولت او از وعده‌های خود برای برخورد با پادشاه عربستان عقب‌نشینی کرده است.
روسیه، یکی از اعضای اوپک پلاس نیز گفته است که کاهش داوطلبانه 500 هزار بشکه در روز را تا پایان سال 2023 تمدید خواهد کرد. به نقل از خبرگزاری دولتی روسیه، الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه این اقدام را برای نخستین بار اعلام کرد .البته این تصمیم کمتر تعجب‌آور بود زیرا تحلیل‌گران گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده بودند که این کاهش تا نیمه دوم سال ادامه یابد.
قیمت طلا همچنین با افت ارزش دلار در پی انتشار داده های ضعیف اقتصادی ایالات متحده و خبر اوپک پلاس دوباره رشد کرد. همانطور که اشاره شد، طلا به عنوان ابزاری برای پوشش دادن ارزش سرمایه در برابر تورم تلقی می‌شود؛ اما نرخ‌های بهره بالاتر برای مهار فشارهای فزاینده تورم، هزینه‌فرصت نگهداری آن را افزایش می‌دهد. اکنون طلا بین حمایت ضعیف‌تر دلار و همچنین فشار بالاتر رفتن نرخ بهره امریکا قرار گرفته است. جیووانی استونوو، تحلیل‌گر UBS در این‌باره گفت: "مسیر کوتاه مدت قیمت طلا به داده‌های اقتصادی آینده ایالات متحده مانند حقوق و دستمزد نیز بستگی خواهد داشت. هر نشانه‌ای از کاهش سرعت فعالیت استخدام می‌تواند دوباره از قیمت طلا حمایت کند.
با توجه به عرضه و تقاضا در بازار طلا و همچنین افزایش تمرکز سرمایه‌گذاران بر روی وضعیت تورم و افزایش نرخ‌های بهره بانک مرکزی، بازده اوراق قرضه ایالات متحده و منطقه یورو هر دو بالاتر از قبل بودند. در حال حاضر بازارهای مالی احتمال 58 درصد افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو با یک‌چهارم واحد در ماه می و 42 درصد احتمال توقف را پیش‌بینی می‌کنند؛ در حالی که سرمایه‌گذاران شاهد افزایش 60 واحدی دیگر از نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا هستند. اوله هانسن، رئیس استراتژی کالا در بانک ساکسو در یادداشتی گفت: «در حال حاضر چندین لایه حمایت برای قیمت طلا بین 1950 تا 1933 دلار ایجاد شده است.
معامله‌گران افزایش بیشتر قیمت طلا پس از رسیدن به بالاترین سطح 12 ماهه این هفته را پیش‌بینی می‌کنند، زیرا سرمایه‌گذاران اعتقاد دارند چرخه افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا با شدت کمتری ادامه خواهد یافت و به دنبال سرمایه‌گذاری‌های امن‌تر در طول آشفتگی احتمالی بخش بانکی این کشور هستند.